مراسم بزرگداشت عالم ربانی، فقیه و حکیم مجاهد مرحوم آیت الله مصباح یزدی با سخنرانی استاد معظم آیت الله فیاضی

مراسم بزرگداشت عالم ربانی، فقیه و حکیم مجاهد مرحوم آیت الله مصباح یزدی یکشنبه ۲۱ دیماه در موسسه فقه و علوم اسلامی برگزار شد.
در این مراسم که با حضور مسئولان، اساتید و طلاب محترم موسسه برگزار گردید، استاد معظم آیت الله فیاضی به ایراد سخنرانی پرداختند.

ایشان در ابتدای سخنانشان با اشاره به ضرورت الگوگیری از بزرگان دین اظهار داشتند: یکی از درسهایی که از بزرگانمان می توانیم بیاموزیم درس اخلاص است. از حضرت آیت الله بهجت (ره) نقل است که ذخیره کردن علم مهم نیست، مهم عمل است، آنهم عملی که با اخلاص باشد، اخلاصی که انسان را از خود نجات دهد و خود مطرح نباشد و هرکار که انسان انجام می دهد فقط برای رضای حق تعالی باشد.

آیت الله فیاضی با تاکید بر ضرورت شناخت جایگاه والای انسانیت گفتند: انسان نباید خود را ارزان بفروشد. برخی انسانها خود را به موهومات میفروشند، توهم مقام و ریاست. برخی نیز خود را به شهوات میفروشند که مشترک میان انسان و حیوان است. حیوان یک نوع ادراکات دارد مانند اینکه چشمش می بیند و گوشش می شنود که ما انسانها نیز این را داریم. همچنین یک نوع تمایلات دارد که ما نیز داریم، یک نوع انفعالات و تاثرات از رنجها و لذتها دارد که این را نیز ما انسانها داریم. یک نوع خلقیات و فعالیت ها دارد مثلا برای اینکه شکم خود را سیر کند و آسایش داشته باشد که ما انسانها هم این را داریم. اما انسانیت انسان به این امور نیست چرا که اینها را حیوانات نیز دارند. انسانیت انسان به آن فطرت الهی است که در بعد عقلانی اگر عقلش را معطل نگذاشته باشد همین عقل می فهمد که این عالم با چنین شگفتیها و پیچیدگیها خدایی دارد و همین عقل هم می فهمد که خیلی چیزها را نمی فهمد. همین عقل می فهمد که خدای حکیمی که چنین عالمی را آفریده است باید فرستاده ای داشته باشد که هدف از این خلقت و راه صحیح رسیدن به سعادت را به انسانها بگوید. «و یعلمکم ما لم تکونوا تعلمون». پیامبر اکرم (ص) آمده است تا آنچه را اساسا عقل ما توان درک آن را ندارد به ما بیاموزد. البته حضرت پیامبر (ص) از باب لطف یک کار دیگر هم انجام می دهد و آن تذکر است. «فذکر فان الذکری تنفع المومنین». یعنی علاوه بر اینکه آنچه را نمی دانند به آنها تعلیم می دهی، آنچه را میدانند و فطرتشان درک میکند نیز به آنها یادآوری کن. این هم یک تفضل فوق العاده از جانب خدای متعال است.
این استاد اخلاق حوزه علمیه شناخت و قدر دانی از نعمتها را تفاوت بزرگان دین و اولیاء خدا با انسانهای عادی دانست و افزود: انسانها همه از این نعمتها برخوردارند. نعمت وجود نبی اکرم که خداوند می فرماید: «لقد من الله علی المومنین اذ بعث فیهم رسولا» که این نعمت در عین اینکه خیلی بزرگ است اما با نعمت ولایت امیرالمومنین (ع) کامل می شود که «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی». ولی انسان کفور است. یعنی قدر نعمت را نمی فهمد. نوع انسانها به گونه ای هستند که گویی نعمت را نمی بینند. اما عده خاصی از انسانها هستند که اینها متفاوتند، اهل تعقل اند اهل تفکر اند، اهل پیروی از رسول اکرم (ص) هستند و سعی می کنند جوری عمل کنند که سرمایه عمرشان تباه نشود. سرمایه عمر نیز تنها در صورتی تباه نمی شود که انسان هر عملی انجام میدهد برای رضای خدا انجام دهد و اگر ترک می کند برای رضای خدا ترک کند.
آیت الله فیاضی در ادامه، با استناد به سوره مبارکه عصر، راه رسیدن به سعادت را انجام تمام اعمال خیر دانسته و در توضیح آن گفتند: در سوره مبارکه عصر خدای متعال می فرماید «والعصر ان الانسان لفی خسر». بنا به یک تفسیر ای پیغمبر قسم به این عصر طلایی که تو در آن زندگی می کنی. چرا که شرافت هر عصری به انسانهایی است که در آن زندگی میکنند. ای پیغمبر قسم به این عصر که همه انسانها در خسران و زیان اند. «الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات». در اصول گفته ایم که جمعی که الف و لام دارد مفید عموم است. لذا الصالحات یعنی تمام کارهای خیر. یعنی مگر کسانی که ایمان آوردند و همه¬ی کارهای خیر را انجام دادند. سوال میشود که مگر ممکن است انسان تمام کارهای خیر را انجام دهد؟ جوابش این است که بله. چرا که منظور تمام کارهای خیری است که در وسع و استطاعت شما است چرا که تکلیف در جایی است که انسان استطاعت داشته باشد.
ایشان سپس به نقل خاطره ای از آیت الله صدیقی پرداخته و عنوان کرد: آیت الله صدیقی می فرمودند در محضرت آیت الله بهجت بودم، این جمله حضرت امام که در وصیتنامه ایشان هست که فرمودند با دلی آرام و قلبی مطمئن… آنجا خوانده شد. آیت الله بهجت فرمودند چطور چنین نباشد کسی که در تمام عمرش یک کار برای غیر رضای خدا انجام نداده است. غیر رضای خدا یعنی برای هوای نفس یعنی برای خوش آمد دیگران. یک وقتی حضرت استاد آیت الله مصباح به دوستان فرموده بودند سعی کنید تمام کارهایتان برای رضای خدا باشد. گفته بودند مگر می شود؟ فرموده بود بله می شود با توسل.
آیت الله فیاضی در ادامه به قرائت بخشی از سخنان حضرت استاد علامه مصباح پرداخته و گفتند: حضرت استاد در یکی از بیاناتشان اینگونه می فرمایند:
«اینکه بتوانیم این اندازه خودمان را آماده کنیم احتیاج به چیز دیگری داریم که خدا وسیله آن را در اختیار ما قرار داده اما متاسفانه ما قدر آن را نمی دانیم. آن چیست؟ توسل به اهل بیت، گدایی در خانه حضرت معصومه سلام الله علیها. این کار کار دین است، کار هوس نیست. باید برویم صورت به خاک بمالیم بگوییم بی بی جان ما نوکر شماییم اینجا مهمان شما هستیم، هرچند بی لیاقت هستیم اما شما به بزرگورای خودتان ما را راهنمایی کنید، به ما کمک کنید بتوانیم این راه را پیش ببریم. اگر فکر کنیم با اراده خودمان و با همت خودمان با همه¬ی این مشکلات بتوانیم مواجه شویم طولی نمی کشد که نا امید می شویم. سرمان به سنگ می خورد، میبینیم کاری از پیش نبردیم، هنری نکردیم، خیلی بزرگتر از ماها کارهایی انجام دادند اما تا کمک اهل بیت نبود به جایی نرسیدند. امروز اگر میبینید ما شخصی را در مقام رهبری داریم که بزرگترین کارهای عالم را تنهایی دارد انجام میدهد به برکت توسل به اهل بیت و تشرف به جمکران و توسل به ولی عصر صلوات الله علیه است. ما هم آن اندازه که عوام معتقد هستند این اندازه را اقلا از دست ندهیم، بدانیم اگر یک گوشه چشمی به ما بکنند بسیاری از مشکلات ما حل می شود بسیاری موانع از سر راه ما برداشته می شود. اما صادقانه، نه اینکه به همه چیز متکی شویم بعد بگوییم حضرت معصومه یک عنایتی هم داشته باش. صادقانه بدانیم کار اصلی دعای ایشان است. ایشان از خدا بخواهد خدا روی او را زمین نمی اندازد. توسل به ولی عصر یعنی آقا بیایید شما برای ما دعا کنید از خدا بخواهید خدا به ما کمک کند کار ما پیش برود. دعای ما معلوم نیست از سقف بالا برود اما دعای شما همه آسمانها را طی می کند به عرش الهی می رسد و کمتر از لحظه ای اثر خودش را میگذارد. یک گوشه چشمی بکنید همه کارهای ما درست می شود. اما به شرط اینکه صادقانه واقعا گدایی کنیم، نه اینکه دل ما به همه باشد از همه کمک بگیریم به خودمان متکی باشیم. آنها می فهمند ما کجا راست می گوییم کجا تعارف می کنیم. گاهی مهمان به منزل آدم می آید میگوییم آقا منزل خودتان است هر وقت تشریف بیاورید قدم شما بر چشم اما یک مقدار زیاد بنشیند خسته می شویم و می گوییم چه زمانی می رود، مزاحم ماست. به زبان می گوییم جان فدای شما قدم شما روی چشم، اما تعارف است. توسلات ما تعارف نباشد، گدایی واقعی باشد.»
این استاد برجسته حوزه علمیه خاطر نشان کرد: حضرت امام فرمودند که اول باید حرام ترک شود، دوم واجبات انجام شود سوم مکروهات ترک شود و در آخر انجام مستحبات آنهم در حدی که عجب نیاورد. حضرت استاد آیت الله مصباح میفرمودند خدمت علامه طباطبایی بودیم. ایشان فرمودند یک روز ما در خدمت استادمان مرحوم آقای قاضی (ره) بودیم طلبه ای آمده بود. این طلبه به آیت الله قاضی عرض کرد آقا من را سحرها برای نماز شب بیدار می کنند، در حجره ام را می زنند، یا ظرفها را به هم می زنند، یا حتی به نام صدایم می زنند. مرحوم آقای قاضی فرمودند تو بلند نشو برای نماز شب. گفت آقا چرا؟ فرمود برای اینکه این شیطان است که اینطور تو را بیدار میکند. برای اینکه تو وقتی بیدار میشوی فکر می کنی یک سر و گردن از آن هم حجره ات بالاتری، میگویی «أنا خیرً منه». من از او بهترم. شیطان همین را میخواهد. شیطان را چه چیزی بدبخت کرد؟ امیرالمومنین میفرماید شش هزار سال خدا را عبادت کرد و آنقدر ترقی کرده بود که با ملائکه مانوس شده بود و در زمره آنان بود. اما وقتی خدا به او فرموده بر آدم سجده کن گفت سجده نمی کنم چرا که انا خیرً منه. من از آدم بهترم. اگر این تصور در ذهن ما آمد که انا خیر منه، ما یک شیطان مجسم هستیم به صورت انسان. لذا حضرت امام (ره) میفرماید مستحب را باید تا جایی انجام داد که عجب برای انسان نیاورد.
این عضو محترم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه به نقل واقعه ای از بیان مرحوم علامه مصباح پرداخته و اظهار داشت: حضرت استاد فرمودند من در خدمت مرحوم انصاری همدانی بودم در مشهد. آقایی آمد خیلی با شور و حال به محضر آقا عرض کرد آقا البته در این محضر که چیزی پنهان نیست اما اجازه میخواهم که مقداری از حالاتم را بر شما عرضه کنم. بعد شروع کرد که من اینطورم و آنطورم. مرحوم آقای انصاری گوش دادند بعد فرمودند همه¬ی اینها نفس است. حضرت استاد میفرمودند من این آقا را فردا در مسجد گوهر شاد دیدم همچین که نزدیک شد به من گفت چه می گفت این شیخ رفیقت؟ حضرت استاد میفرمودند به او گفتم بنده خدا تا دیروز میگفتی چیزی در این محضر پنهان نیست، حالا که ایشان اینطور فرمودند شدند شیخ رفیق من؟ این برخورد نشان میدهد که آقای انصاری (ره) خوب تشخیص میداده است. ما هم در آن عالم که برویم باطن ها ظاهر میشود چرا که آنجا «یوم تبلی السرائر» است. «یحشر الناس علی وجوه یحسن عندها القرده و الخنازیر». مردم با چهره هایی محشور میشوند که بوزینه و خوک پیش آنها زیباست. لذا تا فرصت هست در این تجارتخانه ای که امیرالمومنین فرمود «الدنیا متجر اولیاء الله». قرآن کریم هم می فرماید: «قل یا ایها الذین آمنوا هل ادلکم علی تجاره تنجیکم من عذاب الیم، تومنون بالله و رسوله و تجاهدون فی سبیله» باید تلاش نماییم.
آیت الله فیاضی سپس با تبیین اهمیت جهاد فکری و اعتقادی علمای دین از نگاه اسلام تاکید کردند: یک جهاد آن است که رزمندگان در جهاد نظامی دارند، اما جهادی که به فرمایش امام صادق علیه السلام بسیار بالاتر از آن است جهاد علما است. «علماء شیعتنا مرابطون فی الثغر الذی یلی ابلیس و عفاریته». علماء شیعیان ما مرزبان اند اما در آن مرزی که مهاجمش شیطان و غولهای شیطان اند. شیاطین جن و انس. که برخی شیاطین انس از شیاطین جن هم قوی ترند. چرا که خدای متعال تواناییهایی در انسان قرار داده است که بسیار بالااست. لذا اگر انسانی در مسیر شیطانی بیفتد دست شیاطین جن را از پشت می بندد. همین بود که حضرت امام (ره) فرمود امریکا شیطان اکبر است. اینها مبنای دینی دارد. بشری که در طریق شیطنت افتاد، شیطان به قربان او می رود، از او تعلیم می گیرید.
ایشان در پایان مجددا با تاکید بر ضرورت خودسازی به ویژه برای طلاب و روحانیون افزودند: خدای متعال ما را در این مسیر قرار داده است. شیطان بیشتر با شماها کار دارد. آنکه در مسیر مرزبانی دین نیست اگرچه شیطان دست از سر او هم بر نمی دارد اما بیشتر با شما کار دارد. لذا آنهایی که اهل این راه هستند فقط به فکر ساختن خود هستند. علامه طباطبایی (ره) در المیزان پانزده صفحه ذیل این آیه بیانات دارند که «یا ایها الذین امنوا علیکم انفسکم، لا یضرکم من ضل اذا اهتدیتم». این درسی است که ما از بزرگانمان می توانیم بیاموزیم.
خدا حفظ کند جناب استاد آیت الله مظاهری را می فرمودند خدا در قرآن خیلی با ادب صحبت می کند اما وقتی می رسد به عالم بی عمل یک جا فرموده است و «مثله کمثل الکلب» و «یک جا هم فرموده کمثل الحمار». این برای آن است که ما تکان بخوریم. امیدواریم خدای متعال به ما توفیق بدهد طوری عمل کنیم که مرضی حضرت ولی عصر علیه السلام باشد.

تصاویر

پیمایش به بالا