بسمه تعالی

اساسنامه موسسه عالی فقه و علوم اسلامی

 تحت اشراف مقام معظم رهبری^{مدظله العالی}

ماده ۱- تعریف:

((مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی)) نهادی آموزشی و پژوهشی حوزوی است که با حکم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی تشکیل شده و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی، اداری و استخدامی به صورت غیرانتفاعی می باشد و ازاین‌پس در متن اساس‌نامه با عنوان ((مؤسسه)) نام برده می شود.

ماده ۲- اهداف:

اهداف مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی عبارت است از:

۱- کمک به ارتقاء توانمندی حوزه‌های علمیه در امر اجتهاد فقهی، با هدف تولید علم و نظریه در عرصه فقه های تخصصی، با رویکرد مطالعات و آموزش های جامع و فرا رشته‌ای، و با استفاده از دستاوردهای رشته‌های علمی مرتبط
۲- کمک به ارتقاء توانمندی حوزه‌های علمیه در حوزه دانش های تفسیری، حدیثی و حکمی به صورت اجتهادی.
۳- ایجاد مرجع علمی توانا برای پاسخ‌گویی به مسائل مهم فقهی و دینی مورد ابتلای جامعه، نظام اسلامی و نهادهای قانون‌گذاری اجرایی و قضایی .
۴- تربیت فضلای صاحب‌نظر با ارائه آموزش‌های عمومی و تخصصی مورد نیاز.
۵- انجام پژوهش‌های کاربردی به ویژه در عرصه فقه های تخصصی و مسائل مستحدث و نوپدید آن.

ماده ۳- وظایف:

۱- تاسیس و هدایت مراکز آموزشی- پژوهشی حوزوی به منظور ارائه آموزش‌های عمومی و تخصصی در زمینه فقه و سایر علوم اسلامی به طلاب و فضلای حوزه.
۲- دایر کردن پژوهشکده‌های تخصصی، به منظور تولید علم و نظریه در راستای اهداف مؤسسه.
۳- انجام مطالعات به منظور طراحی رشته‌های تخصصی ،تهیه و تولید متون و منابع درسی و مطالعات بنیادین محتوایی و روشی مورد نیاز مؤسسه.
۴- ارتباط و تعامل با نهادهای قانون‌گذاری و اجرایی کشور و مراکز علمی داخل و خارج و بویژه جهان اسلام.
۵- ارائه خدمات علمی و آموزشی به سایر طلاب و فضلای حوزه و حمایت از مراکز و مؤسسات آموزشی و پژوهشی همسو با اهداف مؤسسه .

ماده ۴- ارکان مؤسسه عبارت‌اند از:

۱. هیات امنا
۲.رییس مؤسسه
۳. شورای مؤسسه

ماده ۵- هیئت امنا

هیئت امنا به‌عنوان عالی‌ترین رکن مؤسسه مرکب از حداقل هفت نفر شخص حقیقی یا حقوقی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و برای مدت ۵ سال منصوب می شود .
    تبصره ۱- هیات امنا از بین خودشان یک نفر را به‌عنوان رییس و یک نفر را به‌عنوان نائب رئیس و یک نفر را به‌عنوان دبیر برای مدت یک‌سال انتخاب می‌نماید.
    تبصره ۲- هیئت‌امنا حداقل هر ۳ ماه یک‌بار به دعوت رئیس یا نایب‌رئیس آن تشکیل جلسه می‌دهد .در صورت لزوم جلسات اضطراری به درخواست هیئت امنا یا سه نفر از اعضا تشکیل خواهد شد. جلسات با حضور اکثریت اعضا رسمیت یافته و تصمیمات با رای موافق اکثریت اعضاء حاضر در جلسه تصویب می شود.

ماده ۶- وظایف و اختیارات هیات امنا

۱. تصویب آیین‌نامه داخلی هیئت امنا
۲. تصویب اسناد راهبردی و برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت
۳. بررسی و تصویب برنامه و بودجه سالانه و گزارش تفریغ بودجه مؤسسه
۴. پیشنهاد تغییرات در اساس‌نامه و ترمیم هیات امنا به دفتر مقام معظم رهبری
۵. پیشنهاد نصب و عزل رییس مؤسسه به دفتر مقام معظم رهبری
۶. تصویب آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی ،اداری ،استخدامی
۷. تصویب تاسیس، توسعه یا انحلال شعبه‌های مؤسسه و مراکز آموزشی تحقیقاتی و علمی تابع آن
۸. بررسی و تصویب کلیات رشته‌های آموزشی و سیاست‌های پژوهشی
۹. تصویب سیاست‌های پذیرش طلاب
۱۰. ارزیابی عملکرد کلی مؤسسه و بررسی گزارش عملکرد آن که از طرف رییس مؤسسه ارائه می‌شود و ارسال آن به دفتر مقام معظم رهبری
۱۱. نظارت بر حسن اجرای مصوبات هیات امنا
۱۲. سائر امور اجرایی از سوی دفتر مقام معظم رهبری

ماده ۷- رئیس مؤسسه:

رییس مؤسسه بالاترین مقام اجرایی مؤسسه بوده و در قبال کلیه امور مؤسسه در حدود مقررات مسئول است. رئیس مؤسسه به پیشنهاد هیأت امنا و تأیید مقام معظم رهبری برای مدت ۴ سال تعیین و از سوی دفتر معظم‌له منصوب می‌گردد.
   تبصره: رئیس مؤسسه می‌تواند برخی از اختیارات مالی و اجرایی خود را به قائم‌مقام یا مسئولان واحدهای تابعه و یا شعب واگذار کند.

ماده ۸- وظایف و اختیارات رییس مؤسسه:

۱. اداره امور مؤسسه و اجرای مصوبات هیات امنا و شورای مؤسس و ابلاغ آن‌ها به واحدهای ذی‌ربط حسب مورد
۲. تهیه و پیشنهاد اسناد راهبردی سیاست‌ها اهداف و خط‌مشی و برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت به هیئت امنا جهت تصویب
۳. تهیه و پیشنهاد آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و همچنین تغییر و اصلاح آن‌ها به هیئت امنا جهت تصویب
۴. پیشنهادها و گرایش‌های علمی دوره‌های کوتاه‌مدت ،روش‌های آموزشی و پژوهشی، آیین‌نامه‌های آموزشی پژوهشی و تربیتی به شورای مؤسس
۵. پیشنهاد نمودار سازمانی و تشکیلات مؤسسه و بودجه تفصیلی سالانه مؤسسه به هیئت امنا
۶. نظارت بر نحوه هزینه نمودن بودجه تخصیصی به مؤسسه و ارائه گزارش سالیانه تفریغ بودجه به هیئت امنا
۷. برنامه‌ریزی و هدایت فعالیت‌های فرهنگی، تربیتی، آموزشی، پژوهشی ،خدماتی و توسعه مدیریت و منابع مؤسسه و ارتباطات داخلی و بین‌المللی مؤسسه و هماهنگی واحدهای مختلف در چارچوب برنامه های راهبردی تعیین شده و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها
۸. استخدام، انتصاب ،ماموریت، ترفیع و ارتقاء اعضای هیات علمی، توسعه مدیریت و منابع استخدام ،جذب ،انتصاب، ماموریت، ارتقا و اخراج کارکنان طبق مقررات
۹. نمایندگی حقوقی مؤسسه نزد مراجع ذی‌صلاح، استیفای منافع و حقوق مؤسسه در مراجع قانونی اعم از قضایی ،اجرایی، اداری و غیره انجام تشریفات قانونی و نقل‌وانتقال اموال مربوط به مؤسسه
۱۰. وام گرفتن و استقراض با رهن و بدون رهن و تحصیل هر نوع اعتبار، از اشخاص حقیقی و حقوقی و بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با رعایت ضوابط و مقررات شرعی و قانونی ،جلب و قبول کمک‌ها و هدایا از اشخاص حقیقی یا مجازی به صورت نقدی یا غیرنقدی و افتتاح و بستن حساب جاری، پس‌انداز و سپرده در بانک‌ها و مؤسسات مالی، امضاء قراردادها، اسناد تعهدآور، اسناد ملی، اداری و مکاتبات مؤسسه.
۱۱. ارائه گزارش عملکرد سالانه آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، اجرایی، مالی و محاسباتی سالانه مؤسسه به هیئت امنا.
۱۲. معرفی اعضای حقیقی شورای مؤسس و هیئت امنا و صدور احکام آن‌ها و نصب و عزل اعضای کمیته‌های تخصصی این شورا.
۱۳. نصب و عزل رؤسای واحدهای وابسته به مؤسسه، مدیران، گروه‌های آموزشی و پژوهشی و مدیران ستادی مؤسسه.
۱۴. ارائه پیشنهاد تأسیس، توسعه و انحلال واحدها به هیئت امنا.
۱۵. امضاء دانشنامه‌های دانش‌آموختگان

ماده ۹- شورای مؤسسه

شورای مؤسسه از رئیس مؤسسه و سه نفر از معاونین مؤسسه و مدیران واحدهای وابسته و سه نفر شخص حقیقی صاحب‌نظر تشکیل می‌گردد. ریاست شورای مؤسس با رئیس مؤسسه خواهد بود.
   تبصره ۱- اعضای حقیقی به پیشنهاد رییس مؤسسه و تصویب هیئت امنا برای مدت ۲ سال انتخاب می‌گردد.
   تبصره ۲- شورا حداقل هر ماه یک‌بار به دعوت رئیس آن تشکیل جلسه می‌دهد در صورت لزوم جلسات اضطراری به درخواست رئیس شورا تشکیل خواهد شد جلسات با حضور اکثریت اعضا رسمیت یافته و تصمیمات با رأی موافق اکثریت اعضاء حاضر در جلسه تصویب می شود.
   تبصره ۳- در صورت نیاز شورای های تخصصی، برای بررسی‌های کارشناسی تشکیل و برخی اختیارات شورای مؤسسه به آنان واگذار می شود.

ماده ۱۰- وظایف و اختیارات شورا

۱- تدوین و تصویب آیین‌نامه داخلی شورا و کمیته‌های آن
۲- بررسی و تصویب تأسیس مقاطع تحصیلی، رشته‌ها و گرایش‌های علمی، دوره‌های کوتاه‌مدت ،روش‌های آموزشی و پژوهشی، آئین‌نامه‌های آموزشی پژوهشی و تربیتی.
۳- بررسی و تصویب سیاست‌ها و ضوابط همکاری مؤسسه با مؤسسات دولتی و غیردولتی داخلی و خارجی.
۴- بررسی و تصویب برنامه‌های پذیرش طلاب در چارچوب مصوبات هیات امنا .
۵- بررسی و تصویب تقویم سالیانه مؤسسه و پیشنهادات ارائه شده در خصوص فعالیت‌های آموزشی پژوهشی، تربیتی و فرهنگی.

ماده ۱۱- منابع مالی مؤسسه عبارت است از:

کمک دفتر مقام معظم رهبری
کمک از دولت جمهوری اسلامی ایران
کمک‌های اشخاص حقیقی و حقوقی، موقوفات، هدایا و مانند آن‌ها
درآمدهای حاصل از فعالیت مؤسسه
تحصیل وام یا اعتبار از بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری

ماده ۱۲- تابعیت و مدت فعالیت

مؤسسه به‌عنوان یک سازمان آموزشی، پژوهشی و فرهنگی تابع کشور جمهوری اسلامی ایران و ملتزم به قانون اساسی و مقررات عمومی آن بوده و طبق مقررات این اساس‌نامه اداره می شود. مرکز مؤسسه در شهر مقدس قم است و می‌تواند دارای شعب، دفاتر یا نمایندگی در داخل و خارج از کشورباشد.

ماده ۱۳- انحلال مؤسسه

چنانچه به هر علتی مؤسسه قادر به ادامه خدمت و فعالیت نباشد با تصویب هیئت امنا و تأیید دفتر مقام معظم رهبری منحل شده و سه نفر به‌عنوان هیئت تصفیه از سوی هیات امنا انتخاب می‌گردد و این هیئت پس از دریافت مطالبات و پرداخت دیون خالص دارایی‌ها و اموال مؤسسه را در اختیار دفتر مقام معظم رهبری قرار می دهند.
این اساس‌نامه مشتمل بر ۱۳ ماده و ۶ تبصره در تاریخ ۲۲/۰۳/۹۸ مورد تأیید مقام معظم رهبری قرار گرفت.