معنا شناسی تضمین و کیفیت استعمال آن از دیدگاه اصولیان و نحویان

1398-1399

مدرسه سطح عالی
ادبیات عرب

چکیده

تضمین واژه ای مشترک بین چند اصطلاح است. موضوع بحث در این مقاله تضمین در دانش نحو است. تضمین، اشراب کلمه ای در کلمه ی دیگر از حیث معنا،‌ تعریف شده است.

برخی گفته اند در تضمین، دو معنا، و برخی دیگر گفته اند یک معنا مورد نظر متکلم است و آن معنای مضمَّن است. افرادی که قائل به دو معنایی شده اند، برای رهایی از استعمال لفظ در اکثر از معنای واحد،‌. راههایی را گفته اند که از جمله ی آنها قائل شدن به اینکه قصد در یکی بالاصاله و دیگری بالتبع است یا اینکه در معنای کلمه ی مضمن فیه، تقیید، داخل و قید، خارج است.

عده ای معتقدند کلمه ی مضمن فیه در معنای خود استعمال شده است و استعمالش به صورت حقیقی است و عده ای نیز تضمین را مجاز و عده ای دیگر اضمار یا کنایه می دانند؛ ولی در هر صورت، تضمین، خلاف ظاهر است. در این که آیا تضمین قیاسی است یا سماعی، اختلاف است ولی در بین معاصرین، قول به قیاس، مشهور تر است. توجه به مسئله ی تضمین می تواند ما را در استظهاراتِ از متون و یافتن معانی دیگر کمک دهد.

کلید واژگان :

 تضمین، تضمینِ نحوی، اشراب، استعمال، حقیقت، مجاز

دانش پژوه
دانش پژوه

محمد جواد سلیمی

پیمایش به بالا