بسم الله الرحمن الرحیم
گزارش برگزاری دروس موسسه عالی فقه و علوم اسلامی بصورت مجازی در ایام کرونا
(۴ اسفند ۱۳۹۸ تا ۷ خرداد ۱۳۹۹)
تعطیلی ناگهانی و طولانی مدت موسسات آموزشی، می تواند موجب پدید آمدن آسیب های جدی در روند آموزش و پژوهش در موسسات علمی باشد. از این رو شایسته و بایسته است که در مواجهه اولیه با چنین موقعیتی، بهترین راهکار برای کاهش حداکثری این آسیب ها اندیشیده شود. موسسه عالی فقه و علوم اسلامی نیز مبتنی بر رویکرد یادشده، برنامه متناسب با شرایط موجود را همزمان با اوایل تعطیلات گسترده کشوری، تدوین و در مدارس زیر مجموعه خود (تمهیدی- خارج عمومی-خارج تخصصی) اجرا نمود. تجربه برنامه ریزی و اجرای این سبک از آموزش می تواند زمینه را برای طراحی یک مدل کارآمد و قابل توسعه در حوزه آموزش فراهم آورد تا در مواقع مشابه مورد استفاده و نیز ترویج قرار گیرد. پر واضح است که شناخت دقیق و برآورد تخصصی از اقدامات انجام شده، می تواند سهم عمده ای در مسیر دستیابی به این مدل ایفا نماید.
آغاز و پایان دوره
پس از اعلام تعطیلی کلیه مراکز آموزشی، در مدت زمانی کوتاه، موسسه عالی فقه و علوم اسلامی برنامه های غیرحضوری آموزشی خود را در سال ۱۳۹۸ در تاریخ ۴/۱۲/۹۸ آغاز نموده و در تاریخ ۲۸ اسفند ۹۸ به پایان رساند. در سال ۱۳۹۹ نیز فعالیت های علمی طلاب و اساتید بصورت مجازی از روز ۹ فروردین آغاز و در تاریخ ۷ خرداد با اعلام پایان یافتن محدودیت های اعمال شده به دلیل وجود کرونا، به پایان رسید. و با لطف الهی از روز شنبه ۱۰ خرداد نیز برنامه های موسسه طبق روال عادی و به صورت حضوری با برگزاری برنامه افتتاحیه از سر گرفته شد.
برنامه های آموزشی
در تدوین برنامه غیر حضوری در این ایام، سعی بر این بوده است که به لحاظ ارائه دروس و نیز مقررات آموزشی، شرایط خاص حاکم بر کشور مورد ملاحظه قرار گیرد. از این رو فعالیت های روزانه طلاب از روال متعارف به فعالیت ۳۳ ساعت در هفته، تغییر یافت. که در مجموع هر طلبه بصورت میانگین بالغ بر ۴۵۰ ساعت فعالیت علمی داشته است. همچنین بر اساس موارد یادشده، در مدارس سه گانه، ساعات درسی ارائه شده توسط اساتید نیز بصورت مجازی در مجموع به شرح زیر است:
مدرسه تمهیدی: ۴۱۰ ساعت درسی
مدرسه خارج عمومی: ۳۱۰ ساعت درسی
مدرسه خارج تخصصی: ۲۱۱ ساعت دروس فقه و اصول- ۲۸۴ ساعت دروس تخصصی
در طول مدت تعطیلی مراکز آموزشی، برنامه های غیرحضوری مدارس سه گانه ی موسسه در فضای پیام رسان داخلی ایتا طراحی گردید. تشکیل گروه هایی با عضویت مدیران محترم موسسه و مدارس، همکاران آموزشی در کنار طلاب محترم، محور ارتباطی میان مدارس و طلاب به شمار می آمد.
ارائه دروس اساتید، ارسال اطلاعیه های مدارس و نیز طرح مسائل و مشکلات از سوی طلاب محترم اهم فعالیت های این گروه ها بوده است.
صوت تدریس های اساتید محترم به صورت روزانه در گروه ها بارگذاری شده و طلاب بر اساس شرایط و موقعیت خودشان برای استفاده از صوت ها برنامه ریزی می نمودند. شایان ذکر است چند تن از اساتید در کنار این گروه های عمومی، گروه های اختصاصی جهت پرسش و پاسخ و نیز ارائه مباحث توضیحی، تشکیل داده بودند و این اقدام سبب می شد که آسیب های تدریس غیر حضوری به حد قابل توجهی کاهش یابد. گفتنی است تدریس برخط برخی از اساتید، با استفاده از امکانات قابل دستیابی برای عموم طلاب نیز از دیگر برنامه های آموزشی در طول این مدت بوده است.
از آنجا که مدرسه خارج فقه تخصصی علاوه بر رویکرد تخصص محور، به لحاظ آموزشی نیز با رویکرد پژوهش محور گام بر می دارد، طراحی و تدوین برنامه ای غیر حضوری متناسب با رویکرد مذکور حساسیت ها و دقت های خاص خود را می طلبید. کادر محترم مدیریتی و آموزشی این مقطع با در نظر گرفتن راهکارهایی بر آن بوده اند که فضای علمی-پژوهشی حاکم بر کلاس های حضوری را در حد امکان در فضای آموزشی غیر حضوری نیز، ایجاد نمایند.
بر اساس سبک پژوهش محوری مورد اشاره در این مقطع برنامه های آموزشی در قالب های زیر طراحی و تدوین گردید:
ارائه دروس به صورت برخط و غیر برخط توسط اساتید
بررسی و ارزیابی های پژوهشی تعیین ریز موضوعاتِ ذیل یک مبحث اصلی (به طور تقریبی برای حدود یک ماه و هر هفته یک ریز موضوع) از سوی استاد مربوطه و توزیع میان طلاب
ارائه دست آوردهای پژوهشی هر طلبه در فضای مشخص شده مجازی (چت نوشتاری- صوت)
نقد و ارزیابی سایرین از طریق قرار دادن کامنت
برنامه های فرهنگی و اخلاقی
گفتنی است به لطف الهی برنامه ها و فعالیتهای فرهنگی و اخلاقی موسسه نیز در ایام کرونا علی رغم وجود موانع و با رعایت جوانب احتیاط به شرح زیر برگزار گردید.
برگزاری ۱۵ جلسه درس اخلاق مجازی در ایام ماه مبارک رمضان با حضور اساتید:
* حجت الاسلام و المسلمین مدنی : شرح دعای ابوحمزه ثمالی
* حجت الاسلام و المسلمین فقیهی: مواعظ اخلاقی
راه اندازی کانال ویژه جهت ارائه محتوای مورد نیاز طلاب جهت تبلیغ مجازی در ایام ماه مبارک رمضان. شامل نکات قرآنی و تفسیری، نکات اخلاقی، اعتقادی و سیره اهل بیت علیهم السلام، سیره زندگی علما ، بیان نکات مهم گزیده از امام و رهبری، بیان مطالب تربیتی با دو رویکرد تربیت فرزند و همسرداری و …
راه اندازی مشاوره مجازی ویژه طلاب و خانواده ها توسط استاد قدوسی و استاد سرکارخانم ضرابی ها بصورت تلفنی و مکاتبه مجازی.
حضور جهادی تعدادی از طلاب موسسه در ایام کرونا جهت خدمت رسانی در مراکز بهداشتی و درمانی.
بروز رسانی منظم کانال فرهنگی موسسه.
فراخوان دریافت ایده های فرهنگی تربیتی و تفریحات و سرگرمیهای مفید برای خانواده ها در ایام محدودیت بیرون آمدن از خانه.
