معرفی رشته فقه سیاسی

باسمه تعالی
معرفی رشته فقه سیاسی

الف. دروس پیشنیاز رشته فقه سیاسی:

ردیفعنوان درستعداد واحد
۱مبانی علم سیاست۲
۲اندیشه های سیاسی در غرب ۱و ۲۴
۴جامعه شناسی سیاسی۲
۵نظریه­های جدید در علم سیاست۲
۶

اصول و نظریه های سیاست خارجی

و روابط بین الملل

۲
۷مقدمه علم حقوق۲
۸حقوق اساسی جمهوری اسلامی۴
۹سیاست گذاری عمومی۲
۱۰حقوق بین الملل۲
۱۱حقوق مالیه عمومی۱
۱۲حقوق بشر۲
جمع۲۵

ب. مباحث کلیات فقه سیاسی که به صورت تحلیلی ارائه می گردد:

ردیفعنوان درسواحدمحتوا
 اندیشه سیاسی اسلام ۱۲شناخت مفاهیم و مسائل بنیادین علم سیاست در منابع اسلامی و اندیشه اندیشمندان مسلمان و بویژه فقهای شیعه و اهل سنت
 اندیشه سیاسی اسلام۲۲بررسی نظریه­ها و مکاتب اندیشه سیاسی در جهان اسلام ضمن تبیین پیدایش و سیر تحول آنها
 کلیات و منابع فقه سیاسی۳شناخت تعریف، موضوع، اهمیت، هدف ، قلمرو ، سیرتحول، مکاتب و منابع (عقل، عرف، سیره و … ) فقه سیاسی
 

مبانی کلامی

فقه سیاسی

۳اصل عدم ولایت افراد بر یکدیگر، اصل ولایت الهی، امامت، اصل ضرورت حکومت و نفی آنارشیسم- اصل عدم جدایی دین از سیاست و..
 

اصول فقه اجتماعی

و کاربرد آن در فقه سیاسی

۳تبیین و بررسی رویکردها، اصول و روشهای فقه سیاسی شیعه و بیان تمایز آن با فقه عامه
 اهداف و وظایف حکومت اسلامی در منابع اسلامی(کتاب و سنت)۲فراهم کردن زمینه های سعادت، برقراری عدالت، شعائر و اجرای حدود الهی، امنیت، رفاه
 جمع۱۵ 

ج. ابواب فقهی که مباحث اصلی آن، همراه با مسائل مستحدثه به صورت دروس خارج هر روزه به مدت چهار سال با روش اجتهادی تدریس می شود:

ردیفعنوان درس
۱قواعد فقه سیاسی
۲

کتاب امر به معروف و نهی از منکر

تعریف معروف و منکر و شرایط، مراتب وظایف مدم و حکومت و …

۳

کتاب جهاد

جهاد، دفاع، مرابطه، صلح و هدنه، دارالاسلام و دارالکفر، بغی، شورش، خروج، محاربه و قطاع الطریقو …..

۴

ولایت فقیه

ادله، اوصاف و شرایط

فقهی یا کلامی بودن ، ادله عقلی ونقلی، صفات وشرایط والی ، شرط «تابعیت» ، توقیتی بودن یا نبودن دوره حاکم اسلامی بصورت تطبیقی و با توجه به نظریه‌های جدید

مبنا و ادلۀ مشروعیت

منشأ مشروعیت قدرت (امامت، خلافت، ولایت فقیه، عادل،جائر(جائر کافر، جائر مخالف و جائر مومن)، نظریه های ولایت، وصایت، حسبه، انتصاب، انتخاب، بیعت، وکالت، جمهوریت و نقش مردم در حکومت ، مردم سالاری دینی، حکومت دیکتاتوری، لیبرال دموکراسی، سلطنت مشروعه نظریه دولت مشروطه جمهوری، پارلمانی و … از نگاه اسلام بحث می شود و مدل مطلوب اسلام به ترتیب اولویت تبیین و مستدل می گردد. مثلا در صورت عدم امکان تحقق ولایت فقیه شاید به ولایت عادل اکتفا کرد.

اختیارات و شئون

شئون حاکم اسلامی، ولایت مطلقه، احکام حکومتی، رابطه ولی امر با فقیهان و نهاد مرجعیت، چگونگی ضابطه مند شدن اختیارات رهبر در قانون اساسی و صلاه جمعه، صلاه عیدین، تعزیرات، رویت هلال

۵

منابع مالی حکومت اسلامی

مباحث اصلی: خمس، زکات، جزیه، انفال، اراضی و مالیات

د. مباحث فقهی جدید و نو پدید که به صورت پژوهشی و یا سمیناری در دوره عالی پژوهشی موسسه به مدت دو سال زیر نظر اساتید مبرز و صاحب نظر طرح می گردد:

ردیفعنوانمحتوای اجمالی
۱ساختار حکومت اسلامیساختار حکومت، تفکیک قوا ، قوه مقننه، مجریه، قضائیه، نهادها و نیز اختیارات و وظایف آنها، ولایت تقنینی مشروعیت قانونگذاری، جایگاه و اختیارات شورای نگهبان و مجمع ثشخیص، ساختار قوه مجریه، رابطه رییس جمهور با رهبر. نیروهای مسلح، جایگاه قوه قضائیه و دستگاه قضایی و قاضی از نظر فقهی
۲فقه اطلاعات وامنیتکودتا، جاسوسی، امنیت نظامی، انتظامی، فرهنگی، اقتصادی ، روانی و….،
۳فقه مشارکترابطه مردم و حکومت، انتخابات، احزاب، فقه نظارت
۴فقه حقوق بشرحق حیات، حق امنیت، برابری( زن و مرد، اقلیتها) و آزادی­ ( آزادی عقیده، ارتداد، آزادی بیان و کتب ضاله، نقد حکومت و نافرمانی مدنی و ..) حقوق مردم بر دولت، حریم خصوصی، همکاری با نظام جور، و..
۵فقه سیاست خارجی و روابط بین المللاصول، قواعد، روش ها و تاکتیک های سیاست خارجی و روابط بین الملل، اهداف ملی و فرا ملی سیاست خارجی، ابلاغ و گسترش رسالت و دعوت اسلامی، دفاع از سرزمین ها و منافع مسلمانان، دفاع از نهضت های آزادی بخش و مستضعفان ، اتحاد ملل و دول مسلمان، مرزهای سرزمین اسلامی، معاهدات بین المللی، سازمانهای بین المللی، قرارداد ذمّه ، گفت وگو، تقیه، تولی، تبری، استجاره و امان، مصونیت دیپلماتیک و سفیران ، حضور در مجامع بین المللی، تألیف قلوب و….

قابل ذکر است که علاوه بر موضوعات فوق، مسائل مستحدثه و نوپدید دیگر هم به صورت پژوهش های موضوعی زیر نظر اساتید برجسته خارج قابل طرح می باشد.

این مباحث به صورت کاملاً پژوهشی و موضوع‌محور ارائه می‌شود؛ یعنی به جای طرح مباحث به ترتیب مطرح‌شده در کتب فقهی، محورِ دروس و پژوهش‌ها، موضوعات کلیدی و مورد ابتلائی خواهد بود که از سوی گروه تخصصی اعلام شده است. طلاب و فضلای دوره، نخست با هدایت اساتید مبرّز، کار پژوهشی عالمانه را روی این موضوعات انجام می‌دهند و پس از آن، به بررسی و نقد آن در جلسات مشترک گروه پرداخته می‌شود. پژوهش‌ انجام‌شده باید به گونه‌ای باشد که بتواند در نهایت به عنوان مقاله پژوهشی و یا منبع درسی، مورد استناد و استفاده قرار گیرد.

پیمایش به بالا